જ્યારે પણ જલેબીનું નામ આવે છે ત્યારે દરેકના મોઢામાં પાણી આવી જાય છે અને જો તમે પાક્કા ગુજરાતી છો તો મોઢામાં પાણી આવે એ સ્વાભાવિક છે. ઋતુ કોઈ પણ હોય ગરમાગરમ જલેબી ખાવાની મજા જ અલગ હોય છે. ભારતીય મૂળની આ મીઠાઈ માત્ર આપણા દેશમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ખુબજ પ્રખ્યાત છે.
જલેબી એ ખાસ કરીને ઉત્તર ભારત, પાકિસ્તાન અને મધ્ય પૂર્વમાં લોકપ્રિય વાનગી છે. તેનો આકાર ગોળાકાર વક્ર હોય છે અને તે સ્વાદે ગળી હોય છે. જલેબી ભારત દરમિયાન બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, ઈરાન તેમજ તમામ અરબ દેશોમાં જાણીતી છે. સામાન્ય રીતે જલેબીને સ્વાદિષ્ટ સાદી બનાવવામાં આવે છે અને તેને ખાંડની ચાસણીમાં બોળીને બનાવવામાં આવે છે.
તેની આ વિશેષતા તેને અન્ય મીઠાઈઓથી અલગ બનાવે છે અને તે સ્વાદમાં પણ અદ્ભુત છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે જલેબીની ઉત્પત્તિ ક્યાંથી થઈ અને તેનો ઈતિહાસ શું છે. જો ના, તો આજે અમે તમને સ્વાદથી ભરપૂર જલેબી વિષે માહિતી એટલે કે તેનો ઇતિહાસ જણાવીશું.
જલેબીની ઉત્પત્તિ ક્યાંથી થઈ? જલેબી મૂળ અરબી શબ્દ છે અને આ મીઠાઈનું સાચું નામ જલાબીયા છે. જે લોકો ભારતીય મૂળનો આગ્રહ રાખે છે તેઓ તેને ‘જલ-વલ્લિકા’ કહે છે. રસથી ભરપૂર અને ચાસણીમાં બોળીને બનાવવાના કારણે તેનું નામ પડ્યું અને પછી તે જલેબી બન્યું.
તેનો દેખાવ અને નામ ફારસી અને અરબીમાં બદલાઈને જલાબિયા થઈ ગયું. ઉત્તરપશ્ચિમ ભારત અને પાકિસ્તાનમાં, જ્યાં તેને જલેબી કહેવામાં આવે છે, મહારાષ્ટ્રમાં તેને જીલબી કહેવામાં આવે છે અને બંગાળમાં તેનો ઉચ્ચાર જીલપી થાય છે. જલેબીનું એ જ નામ બાંગ્લાદેશમાં પણ ચાલુ છે.
પ્રાચીન પુસ્તકોમાં ઉલ્લેખ: પ્રાચીન કાળથી, જલેબી સ્વાદની દ્રષ્ટિએ એટલી અદ્ભુત મીઠી છે કે 13મી સદીમાં, મોહમ્મદ બિન હસન અલ-બગદાદીએ તે સમયની પ્રખ્યાત વાનગીઓનું પુસ્તક લખ્યું હતું. તેનું નામ અલ-તબીખ હતું. આમાં, પ્રથમ વખત ઝૌલબિયા એટલે કે જલેબીનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.
મધ્યકાલીન સમયમાં તે ફારસી અને તુર્કીના વેપારીઓ સાથે ભારતમાં આવી અને તે આપણા દેશમાં બનવા લાગી . ફારસી ભાષામાં તેને ઝૌલબિયા કહેવામાં આવતું હતું અને ભારતમાં આવ્યા પછી લોકો તેને જલેબી તરીકે ઓળખવા લાગ્યા.
જલેબી ભારતની રાષ્ટ્રીય મીઠાઈ છે: જલેબીને તેના રસદાર સ્વાદને કારણે ભારતની રાષ્ટ્રીય મીઠાઈ તરીકે જાહેર કરવામાં આવી છે. ઘણા શહેરો અથવા દેશોમાં, જલેબીના ઘણા નામ છે જેમ કે જીલીપી, જીલપી, મુશબક, ઝુલ્બિયા વગેરે. તે ભારતની સૌથી લોકપ્રિય મીઠાઈ છે. તેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે મીઠાઈ તરીકે થાય છે.
જલેબીને ઠંડી અને ગરમ બંને રીતે સર્વ કરી શકાય છે. તેને બનાવવા માટે જરૂરી સામગ્રીમાં લોટ, ઘી અને ખાંડ છે. જલેબીના ઘણા પ્રકાર છે: સામાન્ય રીતે જલેબી સામાન્ય રીતે બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ અન્ય ઘણા પ્રકારો પણ છે. ક્યારેક પનીરથી બનેલી જલેબી તો ક્યારેક ખોયાની જલેબી સ્વાદમાં રંગ લાવે છે.
સામાન્ય રીતે જલેબી નાની અને વાંકી બનેલી હોય છે, પરંતુ મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોર જિલ્લામાં આવી જલેબીઓ જોવા મળે છે જે સામાન્ય જલેબી કરતા કદમાં મોટી હોય છે.
જો તમને અમારી માહિતી પસંદ આવી હોય તો રસોઈ ની દુનિયા સાથે જોડાયેલા રહો. અહીંયા તમને દરરોજ જીવન ઉપયોગી માહિતી, રેસિપી, કિચન ટિપ્સ, ટ્રિક અને હેલ્થ વિશેની માહિતી મળતી રહેશે.
