આજકાલ આપણે આપણા સ્વાસ્થ્યનું ખાસ ધ્યાન રાખી શકતા નથી. આપણું ખાવા-પીવાનું, ઊંઘવું-જાગવું, કસરત વગેરેનો સમય બગડી રહ્યો છે. આનાથી ખરાબ જીવનશૈલી સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓનું જોખમ વધી શકે છે. આમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશરનો પણ સમાવેશ થાય છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર એવી સમસ્યા છે જે રોજિંદા ધોરણે ઘણા લોકોને અસર કરે છે. હાઈ બ્લડ પ્રેશરમાં, બ્લડ પ્રેશર 90/140 થી વધુ હોય છે. આ સ્થિતિમાં શરીરની ધમનીઓમાં બ્લડ પ્રેશર ઘણું વધી જાય છે. આ સ્થિતિને કારણે, હૃદયને આખા શરીરમાં લોહી પંપ કરવા માટે વધુ મહેનત કરવી પડે છે. જો લાંબા સમય સુધી આવું થાય તો હૃદયને જોખમ થઈ શકે છે.
પરંતુ તમારે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી કારણ કે આહાર અને જીવનશૈલીમાં ફેરફાર મદદ કરી શકે છે. આજે અમે તમને એવા જ એક પ્રાણાયામ વિશે જણાવીશું, જેના દ્વારા હાઈ બીપીને કંટ્રોલ કરી શકાય છે. આ માહિતી યોગ અને વેલનેસ કોચ અને પ્રમાણિત યોગ શિક્ષક સંગીત દ્વારા આપવામાં આવી છે.
સ્વસ્થ શરીર મેળવવા માટે પ્રાણાયામ ખુબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. તમે ઘણા પ્રાણાયામ વિશે સાંભળ્યું હશે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ વિશે સાંભળ્યું છે? જો નહિં, તો પછી આ લેખ છેલ્લે સુધી વાંચો. આજે અમે તમને જણાવીશું કે ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ તમને બીપી મેનેજ કરવાની સાથે બીજા કયા કયા ફાયદાઓ આપી શકે છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશરના દર્દીઓ માટે ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ ખૂબ ફાયદાકારક છે. જ્યારે બ્લડ પ્રેશર વધારે હોય ત્યારે ઘણી વખત ચક્કર આવવા, ગભરાટ, બેચેની અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ તેમાંથી રાહત આપે છે. ચંદ્રભેદી એ ખૂબ સરળ અને અસરકારક પ્રાણાયામ છે, જેની મદદથી શરીર થોડીવારમાં હળવા અને શાંત થઈ શકે છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશરથી પીડિત લોકોએ નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી તેની પ્રેક્ટિસ કરવી જોઈએ. આ સાથે, 10 મિનિટની નિયમિત પ્રેક્ટિસ કરવાથી તમને મદદ કરી શકે છે.
ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ : ચંદ્રભેદી બે સંસ્કૃત શબ્દોથી બનેલો છે. આમાં ‘ચંદ્ર’ શબ્દનો અર્થ થાય છે ચંદ્ર અને ‘ભેદન’નો અર્થ છે વીંધવું અથવા પ્રવેશવું. આમ, ચંદ્રભેદન ચંદ્રભેદી તરીકે ઓળખાય છે.
ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામમાં ડાબા નસકોરાનો ઉપયોગ શ્વાસમાં લેવા માટે અને જમણા નસકોરાનો ઉપયોગ શ્વાસ બહાર કાઢવા માટે થાય છે. એવું કહેવાય છે કે શ્વાસ લેતી વખતે ઊર્જા ઇડા અથવા ચંદ્ર નાડીમાંથી પસાર થાય છે અને શ્વાસ છોડતી વખતે પિંગલા અથવા સૂર્ય નાડીમાંથી પસાર થાય છે.
આ એક ખૂબ સરળ અને અસરકારક શ્વાસ લેવાની તકનીક છે. ચંદ્ર શીતળતાનું પ્રતિક છે તેથી આ પ્રાણાયામ કરવાથી શરીર શીતળતાનો અનુભવ કરે છે. તે શરીરને ઠંડુ રાખવામાં મદદ કરે છે. આમાં, શ્વાસ ડાબા નાકમાંથી લેવામાં આવે છે અને જમણા નાકમાંથી છોડવામાં આવે છે.
વિધિ : આ કરવા માટે, તમારી પીઠને સીધી કરીને બેસો. હવે અંગૂઠા વડે જમણી બાજુનું નાક દબાવો અને ડાબી બાજુથી લાંબો શ્વાસ લો. થોડી સેકંડ માટે તેને રોકી રાખો. પછી નાકની જમણી બાજુથી શ્વાસ બહાર કાઢો. આ પ્રક્રિયાને ઓછામાં ઓછા 10 વખત પુનરાવર્તિત કરો.
View this post on Instagram
ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામના ફાયદા : તે હાઈ બ્લડ પ્રેશરમાં ખૂબ ઉપયોગી છે. ચંદ્રભેદી પ્રાણાયામ શરીરની ગરમી ઘટાડે છે. હાર્ટ બર્નની સમસ્યામાં તે ઉપયોગી છે. તણાવ અને અન્ય માનસિક સમસ્યાઓ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
આ પ્રાણાયામના નિયમિત અભ્યાસથી મૂડ સારો રહે છે. શરીરને તાજગી આપે છે અને આળસ દૂર કરે છે. ચંદ્રભેદન પ્રાણાયામ તાવમાં પણ ઉપયોગી છે. તે પિત્તનો પ્રવાહને ઓછો કરે છે.
સાવધાની : શિયાળામાં આ પ્રાણાયામનો અભ્યાસ ન કરવો જોઈએ. હૃદય રોગ, લો બ્લડ પ્રેશર પીડિત લોકોએ આ પ્રાણાયામ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. શરૂઆતમાં તમારા શ્વાસને રોકશો નહીં. ખાલી પેટે પ્રાણાયામ કરો. ચંદ્રભેદન અને સૂર્યભેદન એક જ દિવસે ન કરો. ઉપરાંત, જો તમને કોઈપણ પ્રકારની શરદી હોય તો આ પ્રાણાયમ ન કરવું જોઈએ. તેનાથી તમારા શરીરમાં ઠંડક વધે છે.
તો તમે પણ આ પ્રાણાયામ દ્વારા હાઈ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરી શકો છો. જો તમને આ લેખ પસંદ આવ્યો હોય તો આવી વધુ જાણકારી મેળવવા માટે રસોઈનીદુનિયા સાથે જોડાયેલા રહો.
