ચાય સુટ્ટા બાર, આ સ્ટાર્ટઅપનું નામ સાંભળતા જ મોટાભાગના લોકોના મગજમાં એક અલગ જ ચિત્ર ઊભું થાય છે. લોકોને લાગે છે કે અહીંયા ચાની સાથે સિગારેટ પણ મળતી હશે અને તે એક પ્રકારનો બાર હશે, જ્યાં દારૂ પણ પીરસવામાં આવતો હશે. ચાય સુટ્ટા બારની કહાની શરૂ કરતા પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે ચાય સુટ્ટા બારમાં, ના તો સુટ્ટા છે અને ન તો તે બાર છે. આ એક ચા કેફે છે, જ્યાં તમને ઘણા બધા ફ્લેવરની ચા મળે છે, તે પણ કુલહડમાં.
જે ઉંમરમાં બાળકો રમવામાં, જૂડાવામાં અને ફરવામાં પોતાનો સમય બરબાદ કરે છે, તે જ ઉંમરમાં અનુભવ દુબે અને આનંદ નાયકે આ ચાનો ધંધો શરૂ કર્યો. આ કહાનીની શરઆત જુલાઈ 2016 માં શરૂ થઈ, જ્યારે અનુભવ અને આનંદ લગભગ 22-23 વર્ષના હશે. બંને નાનપણથી જ સારા મિત્રો હતા અને તેઓ (B.Com-Taxation) પણ સાથે ભણ્યા હતા. અત્યારે બંને મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોરમાં એક જ શહેરમાં રહે છે. તે સમયે બંને મિત્રોએ સાથે મળીને બિઝનેસ શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું હતું.
આ વિચાર સાથે બંને બજારમાં ફર્યા અને સમજવાનો પ્રયત્ન કર્યો કે કયો ધંધો કરવો જોઈએ. બંનેએ જોયું કે વિવિધ જગ્યાએ ચાના સ્ટોલ હતા. અભણ કે બહુ ઓછા ભણેલા લોકો ચા વેચીને ધંધો કરી રહ્યા છે. ત્યાંથી ચાનો ધંધો કરવાનો વિચાર આવ્યો. તેઓએ વિચાર્યું કે જ્યારે ઓછું ભણેલા લોકો ચા વેચી શકશે તો આપણે તો 12મું પાસ છીએ, આપણે પણ ચા વેચી જ શકીએ.
ચાય સુટ્ટા બારમાં 450 થી વધુ સ્ટોર છે: હાલમાં, ચાય સુટ્ટા બારના બંને સહ-સ્થાપકોની ઉંમર 30 વર્ષની આસપાસ છે. આટલી નાની ઉંમરે તેમણે કરોડોના ટર્નઓવર સાથેનો બિઝનેસ ઉભો કર્યો છે. જો આપણે ફક્ત કંપનીના પોતાના આઉટલેટના ટર્નઓવરની વાત કરીએ તો તે લગભગ રૂ. 30 કરોડ વાર્ષિક છે.
બીજી તરફ, જો આપણે બધા સ્ટોર્સ અને આઉટલેટ્સની આવકને એકસાથે જોઈએ તો, તેમનું કુલ ટર્નઓવર વાર્ષિક રૂ. 100 કરોડથી વધુ છે. હાલમાં ભારતમાં તેમના 450 જેટલા સ્ટોર્સ છે. આ સિવાય તેમના દુબઈમાં પણ બે સ્ટોર છે અને એક વધુ ખોલવાની તૈયારીમાં છે. નેપાળમાં પણ એક સ્ટોર છે.
આ સિવાય ચાય સુટ્ટા બાર અમેરિકા, કેનેડા, યુકે જેવા દેશોમાં પણ પોતાના સ્ટોર ખોલવાની યોજના બનાવી રહી છે. અનુભવ ડૂબે જણાવે છે કે હાલમાં ચાય સુટ્ટા બાર વિશ્વમાં કુલહડ ચાનું સૌથી વધુ વેચાણ કરનાર છે. ચાય સુટ્ટા બાર દરરોજ લગભગ 4 થી 5 લાખ કુલહાડ ચા વેચે છે. જેના કારણે લગભગ 1500 પરિવારોને રોજગાર મળ્યો છે, જેઓ કુલ્હાડ બનાવીને પોતાનું ભરણપોષણ કરે છે.
કંપનીએ ઘણા ગરીબ અને વિકલાંગ લોકોને નોકરી પણ આપી છે. ચાય સુટ્ટા બારના સ્થાપક અનુભવ દુબે કહે છે કે તેમના સ્ટાર્ટઅપનો ઉદ્દેશ્ય માત્ર પૈસા કમાવવાનો જ નથી, પરંતુ સમાજ પ્રત્યેની તેમની જવાબદારી પણ નિભાવવાનો છે.
કંપનીનું બિઝનેસ મોડલ શું છે? ચાય સુટ્ટા બાર 4 રીતે પૈસા કમાય છે. પહેલો રસ્તો ચા વેચીને કમાણી કરવાનો છે. ચાય સુટ્ટા બારમાં 7 ફ્લેવર (ચોકલેટ, આદુ, એલચી, મસાલા, ગુલાબ, પાન, તુલસી)માં મળે છે, જેની કિંમત રૂ. 10-30 ની વચ્ચે છે. ચાના બિઝનેસમાં લગભગ 50-55 ટકા નફો મળે છે.
કંપનીને કમાવવાનો બીજો રસ્તો ફ્રેન્ચાઈઝી ફી અને ત્રીજો રસ્તો રોયલ્ટી ફી છે. ચાય સુટ્ટા બાર વતી, ફ્રેન્ચાઈઝીએ વેચાણના 2 ટકા રોયલ્ટી ફી તરીકે ચૂકવવા પડશે. આ બધું ચાય સુટ્ટા બાર પ્રાઈવેટ લિમિટેડ કંપની હેઠળ થાય છે. તે જ સમયે, કમાણીનો ચોથો રસ્તો કંપનીની પ્રોડક્ટ છે, જેમ કે કુલહડ.
આ માટે એક અલગ કંપની બનાવવામાં આવી છે, જેનું નામ છે ચાય સુટ્ટા બાર ટ્રેડિંગ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ. આના દ્વારા તમામ ફ્રેન્ચાઈઝીઓને કોસ્ટ-ટુ-કોસ્ટ પર કુલહાડીઓ આપવામાં આવે છે, પરંતુ જો બીજી કોઈ કંપની તેમની પાસેથી કુલહાડીઓ ખરીદે છે, તો તેમાંથી નફો કમાય છે.
ચાય સુટ્ટા બાર નામ ક્યાંથી આવ્યું? આ આખી કહાનીમાં એક મોટો પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે ચાય સુટ્ટા બારનું નામ શા માટે રાખવામાં આવ્યું? અનુભવ દુબે કહે છે કે જ્યારે તેઓ ચાના બિઝનેસ માટે નામ વિચારી રહ્યા હતા, ત્યારે ચાય સુટ્ટાની ચર્ચા ખૂબ જ ટ્રેન્ડમાં હતી. તે સમયે મેં વિચાર્યું કે શા માટે કોઈ અજીબ નામ ન રાખીએ, જેનાથી લોકોમાં ઉત્સાહ વધે.
અનુભવ કહે છે કે આવું નામ રાખવાનું કારણ એ હતું કે લોકોનું ધ્યાન તેના તરફ ખેંચી શકાય. એટલે કે આને પબ્લિસિટી સ્ટંટ કહેવામાં આવે તો ખોટું નહીં હોય, પરંતુ આ સ્ટંટ ખૂબ જ ઉપયોગી હતો અને તેનો ચાનો ધંધો ઘણો ફૂલ્યોફાલ્યો હતો. જોકે, ચાય સુટ્ટા બાર નામના કારણે ઘણા લોકો કંપનીને સમર્થન આપતા નથી. તો જે નામના કારણે કંપનીને ઘણી પ્રગતિ મળી છે, તે જ નામ કંપનીના કેટલાક કિસ્સામાં મુશ્કેલીનું કારણ પણ છે.
માત્ર 3 લાખ રૂપિયાથી બિઝનેસ શરૂ કર્યો : અનુભવ જણાવે છે કે જ્યારે તેઓએ બિઝનેસ શરૂ કરવાનું વિચાર્યું ત્યારે તે સમયે બંને મિત્રો પાસે માત્ર 3 લાખ રૂપિયા હતા. આવી સ્થિતિમાં તેમણે એવો બિઝનેસ કરવાનો હતો, જે આટલા બજેટમાં શરૂ કરી શકાય. આવી સ્થિતિમાં તેણે ચાનો ધંધો કરવાનું નક્કી કર્યું. શરૂઆતમાં, તેમણે ચાની કિંમત પણ 7 રૂપિયા રાખી હતી, પરંતુ પછીથી ઘણા ફ્લેવરની સાથે ભાવ વધતા ગયા.
View this post on Instagram
પપ્પાને પણ નહોતું કહ્યું અને ચા વેચવા લાગ્યો : અનુભવ તેની માતાનો રાજા પુત્ર રહ્યો છે, પરંતુ તે તેના પિતાથી થોડો ડરતો હતો. જ્યારે તેણે ચાનો ધંધો શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું ત્યારે તેણે તેની માતાને આ વિશે કહ્યું, પરંતુ તેના પિતાને કહ્યું નહીં. આમ તો ઘણો સમય વીતી ગયો પણ એક દિવસ જ્યારે તે લાઈવ થયો ત્યારે સત્ય સામે આવી ગયું.
એક સંબંધીએ તેના પિતાને જણાવ્યું કે અનુભવ દુબે ચા વેચતો હતો. પછી શું હતું, તેના પિતા સીધા જ તેની દુકાને ગયા, પણ જ્યારે તેમણે જોયું કે અનુભવ ત્યાં ચા નથી બનાવતો, પણ માત્ર મેનેજ કરે છે, ત્યારે તેમને કશું કહ્યું નહીં.
જો કે, અનુભવ કહે છે કે તેના પિતા ચોક્કસ થોડા સમય માટે નિરાશ હતા. વાસ્તવમાં દરેક માતા-પિતા ઈચ્છે છે કે તેમનો પુત્ર સારી સરકારી નોકરી કરે, જેનાથી તે ઘણું કમાઈ શકે, કોઈ ચા વેચીને કેટલું કમાઈ શકે. ઠીક છે, ત્યાં સુધીમાં ચાય સુટ્ટા બારના 3 આઉટલેટ હતા અને પ્રગતિ ઝડપી થઈ રહી હતી. અનુભવ દુબે અને આનંદ નાયકે તમામ માતા-પિતાની આ વિચારસરણી બદલી છે.
ઓછા પડકારો નથી : આ બિઝનેસમાં અનુભવ દુબે સામે પહેલો પડકાર પૈસાનો હતો, જેની તેમની પાસે ઘણી કમી હતી. બીજો મોટો પડકાર એ હતો કે ચાના ધંધામાં પરિવાર તરફથી બહુ ઓછો સહયોગ મળ્યો, કારણ કે માતા-પિતા તેમના બાળકો વિશે ખૂબ જ ડરે છે. બીજી તરફ ચાના ધંધામાં દરેક પ્રકારના લોકો મળતા હતા, તે પણ કોઈ પડકારથી ઓછું ન હતું.
ક્યારેક કોઈ નેતા મળી જાય, ક્યારેક કોઈ ગુંડોઓ મળી જાય, દરેક પ્રકારના લોકોને હેન્ડલ કરવા પડતા, કારણ કે બધા ગ્રાહક છે. લક્ષ્યાંકિત ગ્રાહકો વિદ્યાર્થીઓ હતા, જેમની પાસે ઘણી ઊર્જા હોય છે અને તેઓ ને મેનેજ કરવું પણ એટલું જ મુશ્કેલ હોય છે.
ફંડિંગ ક્યારે લઈશું એ વિચાર્યું નથી : અનુભવ જણાવે છે કે હાલમાં ચાય સુટ્ટા બાર બુટસ્ટ્રેપ્ડ કંપની છે, પરંતુ ભવિષ્યમાં ફંડિંગને ચોક્કસપણે ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે. અત્યારે કંપનીનું બિઝનેસ મોડલ ફ્રેન્ચાઈઝી પાસેથી પૈસા કમાવવાનું છે. આ કારણે કંપનીના પૈસા નવા સ્ટોર ખોલવામાં ખર્ચવામાં આવતા નથી, પરંતુ તેના બદલે પૈસા મળે છે. આવી સ્થિતિમાં હજુ સુધી ફંડિંગ વિશે વિચાર્યું નથી, .
ભવિષ્ય માટે શું આયોજન છે? આગામી દિવસોમાં ચાય સુટ્ટા બારના સ્ટોરની સંખ્યામાં વધારો કરવાની યોજના છે. આ સાથે કંપની ચાની પત્તી જેવી કેટલીક પ્રોડક્ટ્સમાં પણ ઉતરશે. કંપની પહેલેથી જ કુલહાડમાં બિઝનેસ કરી રહી છે. આગામી દિવસોમાં કંપની કેટલીક વધુ પ્રોડક્ટ્સ લોન્ચ કરશે, પરંતુ તમામ પ્રોડક્ટ્સ ચા સાથે સંબંધિત હશે.
