ઘણીવાર મંદિર, ઘરમાં કે જ્યાં ભજન-કીર્તન ચાલતું હોય ત્યાં તાળીઓ પાડવાની પરંપરા હોય છે. તેને પરંપરા પણ ન કહેવાય, પણ એટલું તો કહી શકાય કે તાળીઓ પાડવાથી જ ભજન-કીર્તનનો આનંદ મળે છે અને આપણું ધ્યાન બીજે ભટકતું નથી.
આ ઉપરાંત ભગવાનની આરતી કરતી વખતે પણ તાળીઓ વગાડવામાં આવે છે. હવે સવાલ એ થાય છે કે આવું કરવા પાછળનું કારણ શું હોય છે. તેથી આજે અમે તમને આ સવાલનો જવાબ લઈને આવ્યા છીએ.
તાળીઓ કેવી રીતે શરૂ થઈ, ભજન-કીર્તન દરમિયાન તાળીઓ કેમ વગાડવામાં આવે છે અને તાળી વગાડવાના શું ફાયદા છે તે વિશે વિગતવાર માહિતી આપી છે, તો આ લેખને અંત સુધી જરૂર વાંચજો, જેથી તમે પણ બીજા કોઈને તેનો સાચો જવાબ આપી શકો.
તાળીઓ કેવી રીતે શરૂ થઈ? એક દંતકથા અનુસાર, તાળી વગાડવાની શરૂઆત સૌપ્રથમ ભગવાન વિષ્ણુના પરમ ભક્ત પ્રહલાદ દ્વારા કરવામાં આવી હતી . વાસ્તવમાં, પ્રહલાદના પિતા હિરણ્યકશ્યપને તેમની વિષ્ણુ પ્રત્યેની ભક્તિ બિલકુલ પસંદ ન હતી.
પ્રહલાદ કોઈપણ રીતે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરી શકતા ન હતા, તેથી હિરણ્યકશ્યપે તમામ સંગીતનાં સાધનોનો નાશ કરી દીધો હતો. પછી બાળક પ્રહલાદે ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુના સ્તોત્રોને લય આપવા માટે તાળીઓ પાડવાનું શરૂ કર્યું હતું.
બંને હથેળીઓને સતત મારવાથી એક અલગ તાલ સર્જાયો અને તે તાલની સૂર દરેક વ્યક્તિ સુધી પહોંચવા લાગી, તેથી તેને તાલી કહેવામાં આવે છે. બસ ત્યાર બાદ દરેક ભજન-કીર્તનમાં તાળી પાડવાની પરંપરા શરૂ થઈ ગઈ.
ભજન-કીર્તનમાં તાળીઓ કેમ વગાડવામાં આવે છે? એવું માનવામાં આવે છે કે ભજન, કીર્તન અથવા આરતી દરમિયાન તાળી પાડીને આપણે ભગવાનને બોલાવીએ છીએ. સમગ્ર સૃષ્ટિનો ભાર ભગવાન પર છે, તેથી જ તેમનું ધ્યાન આપણી તરફ ખેંચવા માટે તાળીઓ વગાડવામાં આવે છે.
ભજન-કીર્તનમાં તાળી પાડવાનો લાભ : એવું માનવામાં આવે છે કે ભજન-કીર્તન કે આરતી વખતે તાળી પાડવાથી પાપોનો નાશ થાય છે. ભજન-કીર્તન કે આરતી વખતે તાળીઓ પાડવાથી આસપાસ ફરતી નકારાત્મકતા દૂર થાય છે.
ભજન-કીર્તન કે આરતી વખતે તાળીઓ વગાડવાથી વ્યક્તિનો આત્મા ચેતનામાં રહે છે અને તેનું ધ્યાન ભગવાન તરફ સ્થિર થાય છે. તો ભજન-કીર્તનમાં તાળી પાડવા પાછળનું કારણ અને ફાયદો તમને પણ ખબર પડી ગઈ છે.
તો હવે જયારે પણ તમને કોઈક પૂછે છે તો તેનો જવાબ આપી શકશો ને ? જો તમને આ લેખ પસંદ આવ્યો હોય તો ચોક્કસ શેર કરો અને આવા વધુ લેખો વાંચવા માટે રસોઈનીદુનિયા સાથે જોડાયેલા રહો.
