કબજિયાત થાય ત્યારે પેટને સાફ કરવામાં ઘણી મુશ્કેલી આવે છે જે ઘણા અઠવાડિયા કે તેથી વધુ સમય સુધી પરેશાન કરે છે. કબજિયાતને સામાન્ય રીતે અઠવાડિયામાં ત્રણ કરતા ઓછા મળત્યાગને કહેવામાં આવે છે.
મળત્યાગ કરવામાં થતી મુશ્કેલી વ્યક્તિના રોજિંદા કામમાં અવરોધ બને છે, આ સાથે સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર પણ કરી શકે છે. આના ઘણા કારણો પૈકી, બેઠાડુ જીવનશૈલીથી લઈને બિનઆરોગ્યપ્રદ ખોરાક ખાવો, તણાવ, ઊંઘ ન આવવાની સમસ્યા વેગેરે કારણો હોઈ શકે છે.
કબજિયાતના લક્ષણો : જૂની કબજિયાતના લક્ષણો જેવા કે અઠવાડિયામાં ત્રણ કરતાં ઓછી વાર મળત્યાગ, ગાંઠદાર અથવા કડક મળત્યાગ, મળત્યાગ કરતી વખતે તાણ, મૂત્રાશયમાં અવરોધ જે મલત્યાગને અટકાવે છે, માલાશયમાંથી મળ સંપૂર્ણપણે ખાલી ન થવું વગેરે વગેરે.
જો તમે છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં આમાંથી બે કે તેથી વધુ લક્ષણોનો અનુભવ થયો હોય તો તમને જૂની કબજિયાત કહી શકાય. કેટલીક વસ્તુઓ જેને આપણે કબજિયાત માટે સારી માનીએ છીએ તે વાસ્તવમાં કબજિયાતને વધારી શકે છે.
આજે અમે તમને 3 એવી વસ્તુઓ વિશે જણાવીશું, જેને કબજિયાતમાં ખાવાની ટાળવી જરૂરી છે. આ માહિતી આયુર્વેદિક નિષ્ણાત ડૉ. દિક્ષા ભાવસારે ઈન્સ્ટાગ્રામ પર શેર કરી છે. 3 વસ્તુઓનો ખુલાસો કરતા તેણે કેપ્શનમાં લખ્યું, જો તમને દરરોજ મળત્યાગ કરવામાં તકલીફ પડે છે તો તમારે જાણવું જોઈએ કે તમારા શરીરમાં કંઈક ગડબડ છે.
1. જીરું : કદાચ તમે આ વિશે જાણીને મૂંઝવણમાં હશો, પરંતુ અમે તમારી મૂંઝવણ દૂર કરીએ છીએ. આયુર્વેદમાં જીરાને જીરકા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે (જે જીરના ( જેનો અર્થ છે પાચન થાય છે). શબ્દથી લેવામાં આવ્યો છે.
જીરકાનો અર્થ થાય છે ‘જે પાચન કરે છે’. તે પિત્તને વધારે છે (પાચનમાં સુધારો કરે છે), લધુ (પાચન) પ્રકાશમાં વધારો કરે છે) પણ રૂક્ષ (પ્રકૃતિમાં સુકાવનાર) પણ છે અને ગ્રહી (શોષક), તેથી તે ભૂખ, ઝાડા, IBS માટે અદ્ભુત છે પરંતુ કબજિયાત માટે નહીં. તેથી, દરેક વસ્તુ માટે જીરુંનો ઉપયોગ કરો, પરંતુ કબજિયાતમાં નહીં.
2. દહીં : દહીં રુચિયા (સ્વાદમાં સુધારો), ઉષ્ણા (પ્રકૃતિમાં ગરમ) અને વાતજીત (વાત સંતુલિત) છે, પરંતુ તે ગુરુ (પચવામાં ભારે) અને ગ્રાહી (જીરાની જેમ પ્રકૃતિમાં શોષક) પણ છે જે તેને કબજિયાત સાથે અસંગત બનાવે છે. તેથી જો તમને કબજિયાત છે તો જ્યાં સુધી દહીંથી બચો.
3. કેફીન : આપણે બધા માનીએ છીએ કે કેફીન આપણા પાચનતંત્રને ઉત્તેજીત કરી શકે છે અને સરળ મળત્યાગ માટે સારું છે. પરંતુ કેફીન (વધુ પડતી કેફીન) પણ ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બને છે, જે વિપરીત અસર કરીને કબજિયાતનું કારણ બની શકે છે. તેથી જો તમને કબજિયાત હોય તો તેને ટાળો.
તમારા દિવસની શરૂઆત ચા/કોફીથી ક્યારેય ન કરો, પછી ભલે તમને કબજિયાત હોય કે ન હોય. ખાસ કરીને જો તમને કબજિયાત હોય તો તેના બદલે તમારા દિવસની શરૂઆત ગરમ પાણી અથવા એક ચમચી ગાયના ઘીથી કરી શકો છો.
જો તમે દરરોજ મળત્યાગ નથી કરી શકતા તો તમારે જાણવું જોઈએ કે તમારા શરીરમાં ગડબડ છે. જો કબજિયાત ખુબ જ જૂની હોય તો તાત્કાલિક ડોક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે, કારણ કે મળત્યાગ પેટમાં એકઠો થવાથી ગંભીર બીમારી થઇ શકે છે. જો તમને પણ કબજિયાત છે તો આ 3 વસ્તુઓથી રાખો અંતર.
